Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας σε σχήμα θυρεού (οικόσημου) ή πεταλούδας που βρίσκεται στο λαιμό, κάτω από το «μήλο του Αδάμ». Είναι υπεύθυνος για την έκκριση ορμονών που σχετίζονται με το μεταβολισμό και την ανάπτυξη του ανθρώπου, όπως η θερμοκρασία του σώματος και η μετατροπή των τροφών σε ενέργεια.
Οι ορμόνες που παράγει ο θυρεοειδής αδένας είναι η καλσιτονίνη (CT), η θυροξίνη (Τ4) και η τριωδοθυρονίνη (Τ3), ενώ η ποσότητα που εκκρίνεται, ορίζεται από την υπόφυση μέσω της θυρεότροπου ορμόνης (TSH).
Είδη παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα σχετίζονται με την παραγωγή αυτών των ορμονών (λειτουργικές παθήσεις), το μέγεθος και τη διόγκωση του αδένα (ανατομικές παθήσεις) ή αποτελούν συνδυασμό και των δύο καταστάσεων.
- Θυρεοειδίτιδα είναι η φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα, η οποία μπορεί να προκληθεί λόγω:
- αυτοάνοσου νοσήματος (Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο).
- τοκετού.
- φαρμακευτικής αγωγής ή θεραπείας.
Η θυρεοειδίτιδα μπορεί να συνοδεύεται από υπερθυρεοειδισμό, υποθυρεοειδισμό και ύπαρξη όζων (μικρών όγκων).
- Υπερθυρεοειδισμός είναι η πάθηση όπου ο θυρεοειδής αδένας παράγει μεγαλύτερη ποσότητα ορμονών από όση που χρειάζεται ο οργανισμός.
Τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού μπορεί να περιλαμβάνουν: διαταραχές του ύπνου και της διάθεσης, νευρικότητα, στρες, απώλεια βάρους, κούραση, αδυναμία και ευαισθησία στη ζέστη.
- Υποθυρεοειδισμός είναι η πάθηση όπου ο θυρεοειδής αδένας παράγει μικρότερη ποσότητα ορμονών από αυτή που χρειάζεται ο οργανισμός.
Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού μπορεί να περιλαμβάνουν: απώλεια βάρους, πόνο, κράμπες και μυϊκή αδυναμία, ευαισθησία στο κρύο, κατάθλιψη, διαταραχές της περιόδου και κούραση.
- Όζοι θυρεοειδούς
Μαζί με τα παραπάνω, ενδέχεται να εμφανιστούν όζοι στον θυρεοειδή αδένα. Οι όζοι είναι μικροί όγκοι, που χρειάζεται να παρακολουθούνται, καθώς μπορεί να μετατραπούν σε καρκινικούς όγκους ή βρογχοκήλες.
Διάγνωση και αντιμετώπιση των παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα
Η διάγνωση των παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα γίνεται μέσω αιματολογικών εξετάσεων όπου ελέγχεται η παραγωγή των ορμονών T3, T4 και TSH και απεικονιστικών εξετάσεων (συνήθως υπερηχογραφήματος), όπου ελέγχεται η ύπαρξη όζων ή άλλων όγκων. Αν υπάρχουν όζοι, είναι πιθανό ο ιατρός να ζητήσει συμπληρωματικά παρακέντηση, ώστε να γίνει βιοψία.
Η θεραπεία των παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή είτε για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εάν πρόκειται για θυρεοειδίτιδα, είτε εφ’ όρου ζωής, εάν πρόκειται για υπερθυρεοειδισμό ή υποθυρεοειδισμό. Σε κάποιες περιπτώσεις όπου υπάρχουν μεγάλοι όζοι ή καρκινικοί όγκοι, προτείνεται η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα, ενώ ενδέχεται να απαιτείται και συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή.