Η κλινική εξέταση αποτελεί το πρώτο και σημαντικότερο κομμάτι της ιατρικής διαδικασίας, καθώς αποτελεί την πρώτη επαφή μεταξύ του ασθενή και του ιατρού. Κατά τη διάρκεια της ο ιατρός, μέσα από τη διαπροσωπική επαφή, χτίζει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον ασθενή, που είναι απαραίτητη για την ορθή και έγκαιρη διάγνωση και τη συνακόλουθη διαδικασία θεραπείας σε περίπτωση ασθένειας.
Καταγραφή ιστορικού
Κατά την κλινική εξέταση, ο ιατρός λαμβάνει από τον ασθενή(ή το συνοδό σε περίπτωση αδυναμίας) απαραίτητες πληροφορίες, όπως το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής του ασθενή. Έπειτα, σε περίπτωση ασθένειας, καταγράφει τα συμπτώματα και προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ασθενής(εάν υπάρχουν), και εντοπίζει ποιο είναι το οδηγό σύμπτωμα(η κύρια πηγή ενόχλησης).
Φυσική εξέταση
Η φυσική εξέταση λαμβάνει χώρα σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο του ιατρείου, μέσα σε ένα άνετο περιβάλλον. Στόχος είναι ο ασθενής να νιώσει άνετα σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης, αφενός γιατί κρίνεται απαραίτητο να αφήσει εκτεθειμένη την περιοχή ή περιοχές που θα εξεταστούν και αφετέρου για να αποβάλλει οποιαδήποτε περιττή ένταση που μπορεί να δώσει στον ιατρό λανθασμένη κλινική εικόνα.
Ως μέρος της εξέτασης, ο ιατρός παρατηρεί τον ασθενή ως προς τη γενική του στάση, κίνηση και εμφάνιση(επισκόπηση). Έπειτα, μπορεί να χρειαστεί να προχωρήσει σε ακρόαση με στηθοσκόπιο, ψηλάφηση της πάσχουσας περιοχής επιφανειακά(εάν υπάρχει), ασκώντας ήπια ή και έντονη πίεση, ή ακόμα «χτυπώντας» κάποιο σημείο του σώματος (επίκρουση), εντοπίζοντας πιθανή πηγή πόνου και οιδήματα και αξιολογώντας τη γενική κατάσταση της εξεταζόμενης περιοχής. Εάν κριθεί απαραίτητο, ο ιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει μετρήσεις ζωτικών σημείων, όπως μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, θερμομέτρηση και μέτρηση σφύξεων.
Τέλος, ανάλογα με τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης, ο ιατρός μπορεί να κατευθύνει τον ασθενή να προβεί σε συμπληρωματικές εξετάσεις, αιματολογικές ή απεικονιστικές και διαγνωστικό έλεγχο, είτε για προληπτικούς λόγους, είτε για τις ανάγκες της διάγνωσης. Ο ασθενής μπορεί να επιλέξει να πραγματοποιήσει αυτές τις εξετάσεις είτε με συνταγή από τον ιατρό μέσω του ΕΟΠΥΥ σε δημόσια ή ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, είτε με ίδια μέσα μέσω ιδιωτικής ασφάλισης και ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων.