Ο εργαστηριακός έλεγχος αποτελεί το δεύτερο σημαντικό κομμάτι της ιατρικής διαδικασίας. Μέσα από το αποτέλεσμα ενός εργαστηριακού ελέγχου ο ιατρός μπορεί να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την κατάσταση της υγείας του ασθενή. Σε περιπτώσεις ασθένειας, μια εξέταση μπορεί να επιβεβαιώσει ή να καταρρίψει μια εκτίμηση που έχει κάνει ο ιατρός κατά την κλινική εξέταση ή να δείξει αν μια θεραπεία είναι αποδοτική. Σε περιπτώσεις όπου ο εργαστηριακός έλεγχος γίνεται προληπτικά (check-up), αποτελεί για τον ιατρό ένα σημείο αναφοράς βάση του οποίου λαμβάνει αποφάσεις που θα ωφελήσουν την υγεία του ασθενή στο μέλλον.
Προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος (check-up)
Ο προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος συνίσταται να γίνεται μια φορά το χρόνο, εκτός εάν ο ιατρός έχει δώσει οδηγία να γίνεται συχνότερα, ώστε να παρακολουθείται σωστά κάποια συγκεκριμένη πάθηση.
Υπάρχει ένα πλήθος εξετάσεων οι οποίες μπορούν να γίνουν προληπτικά, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, το ατομικό ιατρικό ιστορικό και τον τρόπο ζωής του ενδιαφερόμενου.
Οι συνηθέστεροι εργαστηριακοί έλεγχοι που περιλαμβάνονται σε έναν προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο αφορούν αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Συγκεκριμένα, σε έναν ολοκληρωμένο προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο είναι πιθανό ο ιατρός να συμπεριλάβει τις εξής εξετάσεις:
- Γενική εξέταση αίματος, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει τον έλεγχο:
- Του αιματοκρίτη.
- Της αιμοσφαιρίνης.
- Των λευκών αιμοσφαιρίων.
- Των αιμοπεταλίων και της πηκτικότητας του αίματος.
- Των επιπέδων του σιδήρου, του νατρίου, του καλίου και του ασβεστίου.
- Την εύρεση της ομάδας αίματος και του rhesus.
- Γενική εξέταση ούρων.
- Βιοχημικές εξετάσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν τον έλεγχο:
- Του διαβήτη (σακχάρου).
- Της λειτουργίας των νεφρών (ουρία, ουρικό οξύ και κρεατινίνη).
- Της λειτουργίας του ύπατος (τρανσαμινάσες, χολερυθρίνη, κ.ά.).
- Της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων, κ.λ.π.
- Εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο χώρο του ιατρείου, όπως ηλεκτροκαρδιογράφημα, εκτίμηση αγγειακού δικτύου (σφυροβραχιόνιος δείκτης) και σπιρομέτρηση.
- Ορμονολογικές εξετάσεις σχετικές με το φύλο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ενδιαφερόμενου, όπως για παράδειγμα έλεγχο του θυρεοειδούς αδένα, των αναπαραγωγικών ορμονών και του προστάτη.
- Ειδικές εξετάσεις σύμφωνα με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του ενδιαφερόμενου.
Η πλειονότητα των εξετάσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί με συνταγογράφηση μέσω του ΕΟΠΥΥ σε δημόσια ή ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Εναλλακτικά, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επιλέξει να τις πραγματοποιήσει με ίδια μέσα, μέσω ιδιωτικής ασφάλισης και ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων.